Robotik Özofagus Cerrahisi: Minimal İnvaziv Yaklaşımda En ileri Nokta
Prof. Dr. Hasan F. Batırel’in Öncülüğünde Robotik Cerrahide Yeni Ufuklar
robotik özofagus cerrahisi
Prof. Dr. Hasan F. Batırel’in Öncülüğünde Robotik Cerrahide Yeni Ufuklar
Avrupa Göğüs Cerrahisi Derneği Başkanı ve minimal invaziv cerrahi alanında uluslararası saygınlığa sahip isimlerden biri olan Prof. Dr. Hasan F. Batırel, yemek borusu cerrahisinin modern yöntemlerle daha etkin, güvenli ve konforlu hale gelmesinde öncü bir rol üstlenmiştir. Kendisi, özellikle minimal invaziv özofagus cerrahisi ve özofajektomi konusunda Avrupa’daki en popüler eğitim kursunu düzenlemektedir (https://www.ests.org/events/230/mi_esophagectomy_and_anastomosis_course_now_sold_out/). Ayrıca özofagus cerrahisinde pek çok eğitim programına liderlik etmiş; komplikasyonları azaltan, onkolojik sonuçları iyileştiren ve hasta memnuniyetini artıran protokollerin geliştirilmesine katkı sağlamıştır.
Bu yazı, Prof. Batırel’in önderliğinde özofagus cerrahisini en üst seviyeye taşıyacak olan robotik özofagus cerrahisinin teknik altyapısını, hangi hastalara uygulanması gerektiğini, olumlu yanlarını ve sonuçlarını bilimsel bir perspektiften sunmayı amaçlamaktadır.
Neden Robotik Özofagus Cerrahisi?
Özofagus (yemek borusu), sindirim sisteminin en önemli organlarından biridir ve bu bölgedeki malign ve benign hastalıkların tedavisi çoğu zaman cerrahi gerektirir. Özellikle özofagus kanseri, akalazya, Barrett özofagusu gibi durumlarda cerrahi müdahale hayat kurtarıcıdır.
Geleneksel açık cerrahiler, yüksek morbidite oranları ve komplikasyon riski nedeniyle yerini daha az invaziv yöntemlere bırakmıştır. Bu dönüşümde en ileri aşamayı ise robot destekli cerrahi yöntemler temsil etmektedir.
Robotik Cerrahinin Temeli: da Vinci Surgical System
Robotik özofagus cerrahisi, özellikle da Vinci® Surgical System kullanılarak gerçekleştirilir. Bu sistem, cerrahın el, bilek ve göz hareketlerini bilgisayar aracılığıyla robotik kollara aktararak son derece hassas ve titiz bir cerrahi pratiğini mümkün kılar.
- 3D HD Görüntüleme: 10x büyütmeli ve derinlik algılı görüş
- Mikro-hassasiyet: Titreşimsiz ve milimetrik diseksiyon imkânı
- 360° Enstrümantasyon: İnsan elinden daha çevik robotik kollar
- Doku koruma ve lenf nodu diseksiyonu başarısı
Uygulama Alanları: Hangi Durumlarda Tercih Edilir?
Robot destekli özofagus cerrahisi, hem onkolojik hem de fonksiyonel bozuklukların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır:
Klinik Endikasyon | Açıklama |
Özofagus Kanseri | Özofagusun alt, orta ve üst seviyedeki kanserlerinde uygulanır. Sadece boyun (servikal) özofagus kanserinde rolü sınırlıdır. |
Barrett Özofagusu (Displazi ile) | Yüksek dereceli displazilerde cerrahi rezeksiyon |
Achalasia | Robotik Heller myotomi ile kas gevşetme işlemi |
Gastroözofageal Reflü (GERD) | Toupet, Nissen fundoplikasyonu ve Dev mide hernisi onarımları |
Benign Tümörler / Darlıklar | Leiomyom, striktürler veya travmaya, yemek borusu yanmalarına bağlı darlıklar |
Robotik Özofajektomi Prosedürü: Teknik Adımlar
- Preoperatif Hazırlık
- PET/BT ile evreleme
- Endoskopik biyopsi
- Endoskopik Ultrason
- Solunum fonksiyon testleri ve kardiyak değerlendirme
- Cerrahi Aşamalar
Torakal Faz:
- Özofagusun mediastinal diseksiyonu
- Akciğerlerin korunması
- Lenf nodu disseksiyonu (özellikle iki ses teli [reküren larinjeal] sinirlerin etrafındaki lenf bezlerinin çıkartılması)
Abdominal Faz:
- Midenin mobilizasyonu
- Gastrik tüp hazırlanması
- Sağ gastroepiploik arterin korunması
- Çölyak ve sol gastrik lenf bezlerinin çıkartılması
Servikal Faz (opsiyonel):
- Boyun insizyonu ile anastomoz hazırlanması
Anastomoz:
- Gastrik tüp ile özofagus arasında end-to-side / side-to-side anastomoz
Avantajları: Robotik Cerrahinin Klinik Üstünlükleri
Özellik | Geleneksel Cerrahi | Robotik Cerrahi |
İyileşme Süresi | 2 ay | 2 hafta – 1 ay |
Hastanede Kalış | 8-10 gün | 5-7 gün |
Komplikasyon Oranı | %20-30 | %10-15 |
Lenf Nodu Diseksiyonu | %70 | %95 |
Estetik | Büyük kesi | Minimal kesi |
Robotik yaklaşım, özellikle obez, yaşlı ve yan sağlık sorunların olan ve ameliyat öncesinde Kemoterapi Radyoterapi ya da kemoimmünoterapi alan hastalarda daha iyi sonuçlar sunar. Ayrıca postoperatif ağrı, solunum komplikasyonları ve yara enfeksiyonlarında ciddi azalma sağlanır.
Postoperatif Takip ve Uzun Dönem İzlem
3. gün sıvı alımına başlanır, 5. günde yumuşak gıdaya geçilir
- Hastanın klinik bulguları normal ise başka bir test yapılmadan ağızdan beslenme arttırılır.
- Onkolojik hastalarda ameliyattan sonraki tedavi planlaması multidisipliner ekip ile yapılır
- Hastalarda her 6 ayda bir tomografi çekilir. Bir sorun olduğu düşünülürse endoskopi ile kontrol yapılır.
Robotik Cerrahi Yemek borusunun Yassı Hücreli Kanseriden Kurtulma Şansını Arttırır mı?
Bu konuda 2024 yılında Amerikan Göğüs Cerrahisi Derneği toplantısında sunulan randomize çalışmada yemek borusunun yassı hücreli kanserinde (skuamoz hücreli karsinom) robotik cerrahi ile ameliyat olan hastaların %70’i % yıldan daha uzun süre yaşarken, bu oran standart (VATS) özofajektomi ile %60 seviyesinde kalmıştır. Bunun da ana sebebi ses teli sinirleri çevresindeki lenf bezlerinin daha iyi çıkarılması olduğu düşünülmüştür. Özellikle 30’dan fazla lenf bezinin çıkarıldığı hastalarda hastalığın geri gelme şansının ciddi düştüğü gözlenmiştir.
Aşağıdaki grafikte standart VATS özofajektomi ve Robotik özofajektomi uygulanan hastaların yaşam şanslarını gösteren eğriler görülmektedir. Yatay çizgi ayları temsil etmektedir. Dikey çizgi ise hayatta olan hasta yüzdesini göstermektedir. Mavi çizgi robotik özofajektomi uygulanan 181, kırmızı çizgi ise VATS özofajektomi uygulanan 177 hastanın sonuçlarını göstermektedir. Ameliyattan sonraki bir yıl içerisinde iki grup arasında fark yokken, ikinci yıldan itibaren robotik özofajektomi daha iyi sonuç vermekte ve daha fazla sayıda hasta kanserden kurtulmuş olarak yaşamlarına devam etmektedir.
Sonuç: En ileri Cerrahi Yöntem
Prof. Dr. Hasan F. Batırel robotik cerrahinin bu yeni ve önemli avantajını hastalarının lehine kullanmak için özofagus cerrahisinde robotik cerrahiyi uygulamaya koymuştur. Robotik özofagus cerrahisi; hasta güvenliği, konforu ve cerrahi başarısı açısından, günümüzün en ileri ve etkili tedavi yöntemlerinden biridir.
Bu yöntem, sadece teknolojik bir yenilik değil, bizzat hastanın yararına olan ve zor bir hastalıktan kurtulma şansını en üst seviyeye çıkaran bir yöntemdir.